Máy biến dòng là gì?
Nếu đã làm qua ngành kỹ thuật điện, chắc chắn bạn không thể không nghe đến khái niệm biến dòng, hay máy biến dòng là gì đúng không nào? Trước khi cấp điện áp vào các thiết bị trong nhà máy, chắc chắn phải thông qua 1 biến dòng. Vậy thì tại sao người ta phải đấu nối qua các biến dòng mà không cấp điện áp trực tiếp? Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của máy biến dòng ra sao?
Trong bài viết hôm nay hãy cùng mình tìm hiểu một vài khái niệm về loại thiết bị phổ biến bậc nhất trong nhà máy hiện nay nha.
Nào, ta cùng tìm hiểu thôi!
Đầu tiên, ta cần tìm hiểu:

Máy biến dòng là gì? Biến dòng đo lường MCT là gì?

Nói một cách đơn giản, biến dòng hay còn được gọi là cảm biến dòng điện xoay chiều là một thiết bị điện chuyên dùng để chuyển đổi giá trị của dòng điện từ giá trị cao sang dạng chuẩn. Ở đây ta sẽ có 2 dạng chuẩn là 5A và 1A.
Trong tiếng Anh, biến dòng có tên là Current Transformer (hay còn được viết tắt là CT). Vì thế ngoài tên gọi biến dòng, người ta còn gọi thiết bị này là CT dòng, biến dòng CT hoặc biến dòng đo lường MCT (Measuring Current Transformer).

Biến dòng dùng để làm gì?

Như đã nói ở trên, mục đích chính của biến dòng là để chuyển đổi dòng điện có giá trị cao sang giá trị tiêu chuẩn 5A hoặc 1A.
Thông thường trong nhà máy, điện áp cung cấp cho các tải thường có giá trị rất lớn. Vì thế nên ta không thể cấp trực tiếp cho các thiết bị tự động. Mà ta phải thay đổi giá trị của nó từ dạng giá trị cao (khoảng vài trăm Ampe) xuống giá trị tiêu chuẩn 5A hoặc 1A.
Điều này sẽ giúp điện áp trong nhà máy luôn được giữ ổn định và tăng độ bền cũng như đảm bảo an toàn cho các thiết bị tự động trong nhà máy.

Biến dòng 100/5A là gì? Cách đọc trị số biến dòng?

Trên các loại biến dòng, ta sẽ thấy thông số 100/5A.
Vậy thì dòng thông số này có nghĩa là gì?

Biến dòng 100/5A
Một loại biến dòng 100/5A
Đơn giản là khi dòng điện có giá trị 100A chạy trong cuộn dây của biến dòng sẽ cho ra dòng có giá trị chuẩn là 5A.
Hay nói cách khác, biến dòng này sẽ chuyển dòng điện có giá trị 100A thành 5A.
Ngoài biến dòng 100/5A, ta còn có các loại biến dòng như biến dòng 150/5A, biến dòng 400/5A, biến dòng 250/5A, biến dòng 800/5A, biến dòng 600/5A, biến dòng 1000/5A.
Đây là những loại biến dòng thường thấy nhất trên thị trường.

Biến dòng bảo vệ PCT là gì?

Về nguyên lý hoạt động, biến dòng bảo vệ PCT cũng tương tự như các loại biến dòng đo lường thông thường (còn gọi là biến dòng đo lường MCT).

biến dòng bảo vệ PCT
biến dòng bảo vệ PCT
Tuy nhiên, loại biến dòng bảo vệ PCT có một đặc điểm là khả năng chịu được các dòng điện có tải vượt gấp nhiều lần định mức ( từ 10 đến 20 lần) mà vẫn đảm bảo độ chính xác.
Chính vì thế nên biến dòng bảo vệ thường được dùng để đo giá trị của các relay bảo vệ quá dòng.

Biến dòng analog là gì?

Đây có thể xem là một dạng cao cấp hơn của loại biến dòng truyền thống.
Nếu như trước đây, biến dòng CT chỉ đo được dựa trên các loại Ampe kế với độ chính xác không cao lắm. Thì nay, với sự phát triển của công nghệ, các loại biến dòng analog ra đời. Mục đích của việc sử dụng biến dòng analog là có thể giám sát, điều khiển giá trị của dòng điện thông qua các bộ lập trình PLC.

Biến dòng analog hãng Seneca
Biến dòng analog hãng Seneca – Italy
Ưu điểm của các loại biến dòng analog là độ chính xác cao, thời gian đáp ứng nhanh hơn.
Vì thế, đối với các dòng có giá trị dưới 300A, người ta thường dùng loại biến dòng analog.
Có thể tham khảo thêm thông tin về các loại biến dòng analog tại địa chỉ:

Biến dòng analog

Có bao nhiêu loại biến dòng?

Có khá nhiều loại biến dòng trên thị trường hiện nay. Nhưng gom chung lại, ta chỉ thấy xuất hiện 1 trong 3 loại sau:

Máy biến dòng dạng dây quấn:

biến dòng dạng dây quấn
Biến dòng dạng dây quấn
Cấu tạo của loại biến dòng này bao gồm 1 cuộn sơ cấp được kết nối trực tiếp với các dây dẫn, có nhiệm vụ đo cường độ dòng điện chạy trong mạch. Khi sử dụng, ta chỉ cần nối 2 dây của dòng điện trực tiếp vào 2 đầu của biến dòng (2 đầu  nối bên tay phải).

Máy biến dòng dạng vòng:

máy biến dòng dạng vòng
Biến dòng dạng vòng của hãng Seneca – Italy
Đây là một dạng biến dòng có thể tháo lắp dễ dàng để cài đặt giá trị mà không cần phải ngắt dòng.
Ở phần nối (phần màu đen) của biến dòng có chốt để mở ra, giúp ta có thể linh hoạt hơn trong việc thay đổi dây dẫn cũng như cài đặt giá trị.

Máy biến dòng dạng thanh khối:

Máy biến dòng dạng thanh khối
Biến dòng dạng thanh khối
Đây chính là một trong các loại của máy biến dòng phổ biến hiện nay được ứng dụng trong các loại dây cáp cũng như thanh cái của mạch điện chính. Là loại chuyên dùng cho các tải có công suất rất lớn; nó gần giống như cuộn sơ cấp tuy nhiên chỉ có một vòng dây duy nhất.
Ngoài ra thì chúng được tách biệt hoàn toàn với nguồn điện áp cao giúp vận hành trong hệ mạch và luôn kết nối với cường độ dòng điện tải được trong thiết bị điện.

Cấu tạo của máy biến dòng:

Sau đây, ta sẽ cùng tìm hiểu về cấu tạo cũng như nguyên lý hoạt động của máy biến dòng:

Cấu tạo biến dòng:

Để tìm hiểu về cấu tạo biến dòng, ta cùng tham khảo sơ đồ sau:
Cấu tạo máy biến dòng
Nhìn hình trên, ta có thể thấy cấu tạo của biến dòng chỉ đơn giản bao gồm một lõi thép được quấn dây đồng xung quanh.
Lõi thép máy biến dòng dùng để dẫn từ thông chính của máy; được chế tạo từ những vật liệu dẫn từ tốt là thép kỹ thuật điện. Lõi thép được chế tạo thành hình tròn là nơi để đặt dây quấn thứ cấp.
Ngoài ra, một thành phần không thể thiếu của biến dòng là lớp vỏ nhựa bên ngoài. Vỏ ngoài được chế tạo bằng nhựa cách điện để bảo vệ dây quấn thứ cấp; đảm bảo an toàn cho người vận hành.

Cách chọn biến dòng CT:

Để chọn biến dòng CT, đầu tiên ta cần phải biết dòng tải lớn nhất đi qua biến dòng. Sau đó ta chỉ cần biến dòng có giá trị bằng hoặc cao hơn 1 chút so với giá trị dòng điện thực tế.
Ví dụ đơn giản: nếu dòng tải lớn nhất của bạn là 450A thì bạn nên chọn biến dòng có giá trị 500A.
Còn nếu dòng tải của bạn có giá trị nhỏ hơn hoặc bằng 300A thì biến dòng analog là lựa chọn tốt nhất dành cho bạn.
Một ví dụ khác:
Nhà máy dùng điện 3 pha 220V, công suất cực đại: 100KW
Vậy ta phải chọn CT có thông số là bao nhiêu đây?
Ta có P=100KW
=> dòng pha Ip=1/3 * P/U= 151 A
Do đó ta sẽ chọn CT loại 200/5A

Cách đấu biến dòng với đồng hồ Ampe:

Một lưu ý dành cho các bạn khi chọn biến dòng đo lường MCT là khi ta chọn mua Ampe kế, ta phải chọn loại có giá trị bằng với biến dòng.
Ví dụ như biến dòng của bạn có giá trị 200/5A thì ta phải chọn Ampe kế có giá trị tương ứng là 200/5A.
Còn về cách đấu biến dòng với Ampe kế, ta sẽ nhìn vào sơ đồ sau:

Đấu dây biến dòng với đồng hồ Ampe
Đấu dây biến dòng với đồng hồ Ampe
Đơn giản, cách đấu dây là ta chỉ cần nối 2 chân của biến dòng vào 2 chân của đồng hồ Ampe là được.
Rất đơn giản đúng không nào!

Các loại biến dòng phổ biến hiện nay:

Sau đây ta sẽ cùng tìm hiểu qua một vài các thương hiệu chuyên cung cấp biến dòng trên thị trường hiện nay:

Biến dòng Schneider:

Schneider là một thương hiệu lớn của Pháp chuyên sản xuất các thiết bị đóng ngắt, biến dòng, biến tần, MCCB, Aptomat…
Nhắc đến Schneider thì chắc chắn không ai là không biết đến rồi đúng không? Với ưu điểm là độ bền cũng như chất lượng, sản phẩm của hãng Schneider đang được sử dụng rộng rãi trong các công trình lớn.
Và đặc biệt, hiện nay hãng Schneider đã có nhà máy tại Việt Nam. Điều này càng giúp cho Việt Nam dễ dàng tiếp cận với sản phẩm hơn.

Biến dòng Emic:

Đây là thương hiệu xuất xứ từ Việt Nam, đã ra đời từ năm 1983 rồi.
EMIC là doanh nghiệp hàng đầu của Việt Nam trong lĩnh vực chế tạo Thiết bị đo điện với các sản phẩm chủ lực mang thương hiệu EMIC như: Công tơ điện xoay chiều kiểu cảm ứng; Công tơ điện tử đa chức năng; Máy biến dòng…

Biến dòng EMIC
Biến dòng EMIC
Sản phẩm thiết bị đo điện thương hiệu EMIC được chế tạo bởi đội ngũ công nhân tay nghề cao; có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực thiết bị điện. Các sản phẩm công tơ điện 1 pha, 3 pha loại cơ của EMIC đã nổi tiếng trên thị trường với hàng triệu công tơ được lắp đặt trên lưới điện Việt Nam.

Biến dòng Omega:

Omega là một thương hiệu lớn của Mỹ nổi tiếng với các loại biến dòng 3 pha; biến dòng bảo vệ đo lường tải của dòng điện.

Biến dòng Omega
Biến dòng Omega
Nhưng nhược điểm của hãng này chính là ở chỗ catalogue biến dòng omega; thiết kế nếu là người sử dụng đầu tiên nhìn vào rất rối và khó hiểu.

Biến dòng Seneca:

Seneca là một thương hiệu lớn của Italy chuyên sản xuất các thiết bị đo lường nhiệt độ; bộ chia tín hiệu 4-20mA, bộ cách ly chống nhiễu analog.

Biến dòng Seneca
Biến dòng Seneca
Ưu điểm của biến dòng Seneca là khả năng chuyển đổi trực tiếp về dạng 4-20mA hoặc 0-10V. Nhờ tín hiệu dạng này mà ta có thể đưa trực tiếp về PLC để lập trình; điều khiển quản lý điện.

Mua biến dòng MCT ở đâu?

Có thể liên hệ với mình để tìm hiểu thêm về các loại biến dòng thường dùng trong công nghiệp.
Thông tin liên hệ:
Nguyễn Vũ Minh Triết
Mobile: 0987 0983 11
Zalo: 0987 0983 11
Mail: triet.nguyen@huphaco.vn
Bài viết liên quan:

Biến dòng analog 4-20mA

Biến Dòng 4-20mA T201DCH300-LP

CT dòng Analog 4-20mA – T201



BÀI VIẾT LIÊN QUAN